Άρθρα

Στά λειτουργικά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας μας καί στήν ἀκραιφνῆ καί καθάρεια διδαχή τῶν φωτόμορφων Πατέρων τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλ’ ἐν ταυτῷ, καί στήν γλωσσοπυρόμορφο Ὑμνολογία μας, βρίσκουμε τίς βιωματικές ἀπαντήσεις-ἐμπειρίες στό τί εἶναι Νηστεία σ’ ὅλες τίς ἐκφάνσεις καί (γιά) νά μᾶς διεγείρει γιά ἐπέκεινα προεκτάσεις. Βρίσκουμε νά μᾶς μεθᾶ τό ἀπαύγασμα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, γενόμενοι «ἐπόπται τῆς Ἐκείνου μεγαλειότητος». Νηστεία εἶναι ἡ μίμηση τῆς ζωῆς τοῦ γλυκύτατου μας Ἰησοῦ, πού ἔγινε ὑπάκουος στό Θεό καί οὐράνιο Πατέρα «μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ» (Φιλίππ. Β΄, 8). Νηστεία εἶναι «ἡ τῶν ἀγγέλων ὁμοίωσις», «ἡ τῶν δικαίων ὁμόσκηνος», ἡ «τροφός τῶν ἀρετῶν», ὁ «τοῦ βίου σωφρονισμός», ἡ «πρός Θεόν παρῤῥησία». Βοηθεῖ τόν ἄνθρωπο νά κυριεύση καί κατάρχῃ τίς ἐπιθυμίες τῆς σάρκας, νά νεκρώσῃ τά «μέλη ἐπί τῆς γῆς», νά μορφωθῆ εἰς Χριστόν, νά χαλιναγωγήσῃ καί μεταστοιχειώσῃ τά ψεκτά καί ἀνυπότακτα πάθη του, νά διεγερθῇ καί νά ποθήσῃ τά πνευματικά, νά ὑψωθῇ σέ ὕψη θείας ἀναβάσεως, ἐπιτύχῃ τήν ἐν-θέωση τῶν πάντων! Ἡ νηστεία πού εἶναι σύμφωνη μέ τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή ἡ Ὀρθόδοξη νηστεία εἶναι «χαλινός παθῶν». Σβήνει ὅλα τά πεπυρωμένα μέλη τοῦ πονηροῦ. Ξεριζώνει μέσα ἀπό τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου κάθε κακίαν, καθώς εὔστοχα ὑπογραμμίζει ψάλλουσα ἡ Ἐκκλησία μας.

Μέ τήν νηστεία ὁ Θεόπτης Μωϋσῆς ἀξιώθηκε νά βρεθῃ «ἐνώπιος ἐνωπίῳ» καί νά συνομιλήσῃ μέ τόν Θεό. Οἱ Ἅγιοι τρεῖς Παῖδες μετέβαλαν τήν φλόγα τῆς καμίνου σέ δρόσον «ἀερμών». Ὁ δέ Ἅγιος Προφήτης Δανιήλ ἔφραξε στόματα λεόντων. Ὄχι βέβαια μέ τή φαρισσαϊκή νηστεία, ἀλλά μ’ ἐκείνη τήν νηστεία πού μᾶς ὑπέδειξεν ὁ Ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος Χριστός, καί δέν περιορίζεται στήν ἀλλαγή τῶν φαγητῶν ἤ στήν ἀποχή ἀπό ὁρισμένες τροφές. Ἐάν τώρα ἕνας κωλύεται γιά λόγους ὑγείας, ἐγκυμοσύνης, θηλασμοῦ, ὀστεοπώρωσης, ἡπατίτιδας κ.ἄ. δέν γίνεται πνευματικός τοῦ ἑαυτοῦ του, ἀλλά παρουσιάζει τίς δυσκολίες του στό Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως καί κάνει ὑπακοή. Ὁ Μέγας Βασίλειος μᾶς παροτρύνει πατρικά λέγοντάς μας: «Νηστείας καί ἱλασμοῦ ὁ καιρός, οὐ μόνον τῆς τῶν βρωμάτων ὑπακοῆς, ἀλλά καί τῆς τῶν ἁμαρτιῶν ἀπαλλαγῆς. Ἀπαλλάξαντες τοίνυν ἑαυτούς ἀπό πάσης ἁμαρτίας, προθύμως νηστεύσωμεν», (Μεγάλου Βασιλείου, Περί νηστείας, Λόγος Γ΄). Γιατί, ὅπως εὔστοχα τονίζει ὁ Μέγας Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας, «οὐκ ἐξαρκεῖ καθ’ ἑαυτήν ἡ ἀποχή τῶν βρωμάτων πρός τήν ἐπαινετήν νηστείαν, ἀλλά νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν εὐάρεστον τῷ Θεῷ. Ἀληθής νηστεία ἡ τοῦ κακοῦ ἀλλοτρίωσις, ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ὑπακοή, ἐπιθυμιῶν χωρισμός, καταλαλιᾶς, ψεύδους, ἐπιορκίας. Ἡ τούτων ἔνδεια νηστεία ἐστιν ἀληθής».

Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος (ΕΥΘΥΒΟΥΛΟΥ)

Γνωριμία μέ τούς Ἁγίους μας!  Λίγα λόγια γιά τόν βίο τῆς Μεγαλομάρτυρος Φωτεινῆς, τῶν δύο γυιῶν της καί τῶν πέντε ἀδελφῶν της

Ἡ συνάντηση τῆς Σαμαρείτιδας μέ τόν Ἰησοῦ στό πηγάδι τοῦ Ἰακώβ, ὅπου πῆγε νά ἀντλήσει νερό, ὑπῆρξε συγκλονιστική. Ἡ ὑπόσχεσή Του ὅτι θά τῆς ἔδινε νά πιῆ τό «ὕδωρ τό ζῶν» καί ἡ ἀποκάλυψή Του ὅτι «ἐγώ εἰμί ὁ λαλῶν σοι», ἀναφέρεται ἐν ἐκτάσει στό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλειο (Δ´, 5-42) καί εἶναι γνώριμη σέ ὅλους τούς Χριστιανούς. Τό ὄνομά πού εἶχε πρίν τήν γνωριμία της μέ τόν Χριστό δέν μᾶς διασώθηκε. Ἴσως γιατί πρίν γνωρίσει ὁ ἄνθρωπος τόν Χριστό μπορεῖ νά ἀναπνέει, νά τρώει, νά διαβιεῖ, ἀλλά στήν οὐσία δέν ζεῖ, γιατί Ζωή εἶναι ὁ Χριστός καί ἔτσι ὅ,τι κάνει κάποιος χωρίς Χριστό εἶναι καταδικασμένο νά μήν ἔχει ζωή.

Ἡ Σαμαρείτιδα λοιπόν γνώρισε τόν Χριστό καί ἡ ζωή της ἄλλαξε. Ἡ ψυχή της γνώρισε τόν Κύριό της καί ἔγινε ζῶσα! Με τήν Ἀνάληψη τοῦ Κυριου καί τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κατά τήν μέρα τῆς Πεντηκοστῆς βαφτίστηκε ἀπό τούς Ἁγίους Ἀποστόλους καί πῆρε τό ὄνομα Φωτεινή. Μαζί της βαφτίστηκαν καί οἱ δύο γυιοί της καί οἱ πέντε ἀδελφές της. Ἀπό τήν στιγμή ἐκείνη, ἡ ζωή της ἀφιερώθηκε ἐξ ὀλοκλήρου στήν διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Ἔγινε ὁλοφώτεινη λαμπάδα καί σκορποῦσε παντοῦ τό φῶς τοῦ Χριστοῦ. Ἀγωνιζόταν, παρά τίς κακουχίες καί τίς πολλές δυσκολίες, νά μεταφέρει τό μήνυμα τῆς Ἀνάστασης σέ κάθε γωνιά τῆς γῆς, σέ κάθε ἄνθρωπο. Γι᾽ αὐτό ζοῦσε καί γι᾽ αὐτό ἀνέπνεε. Αὐτό ποθοῦσε καί αὐτό καθοδηγοῦσε τά βήματά της. Ξεκινώντας ἀπό τήν πόλη Συχάρ, ἀπό ὅπου καταγόταν, πάρα πολλοί ἔγιναν Χριστιανοί ἀπό τό κήρυγμά της. Στήν συνέχεια ταξίδεψε σέ γειτονικές πόλεις καί χωριά, ἀλλά καί στήν Συρία, στήν Φοινίκη, στήν Παλαιστίνη, στήν Αἴγυπτο, στήν Καρχηδόνα, στήν Καρθαγένη τῆς Βορείου Ἀφρικῆς καί τελικά στήν Ρώμη. Ἀκούραστοι καί φλογεροί συνοδοιπόροι της σέ αὐτά τά ἱεραποστολικά της ταξίδια ἦταν κυρίως οἱ δύο γυιοί της, Βίκτωρας καί Ἰωσῆς, ἀλλά καί οἱ ἀδελφές της:  Ἀνατολή, Φωτώ, Φωτίς, Παρασκευή καί Κυριακή. Γιά τήν δράση της αὐτή ἡ Ἐκκλησία μας τήν ὀνόμασε Ἰσαπόστολο. Ὁ πρωτότοκος γυιός της Βίκτωρας, λόγῳ τῆς ἡρωϊκῆς του δράσης στόν πόλεμο κατά τῶν Ἀράβων, διορίστηκε ἀπό τόν Νέρωνα ἀρχιστράτηγος, ὁ ὁποῖος τόν ἔστειλε νά ἐξοντώσει τούς Χριστιανούς στήν Ἰταλία, χωρίς νά γνωρίζει πώς καί ὁ ἴδιος ἦταν Χριστιανός. Ἐκεῖ ὁ Βίκτωρας κατήχησε πολλούς εἰδωλολάτρες κάνοντάς τους Χριστιανούς.

Ὁ Δούκας Σεβαστιανός προσπαθοῦσε ἐπίμονα νά πείσει τόν Βίκτωρα νά μήν παρακούσει τόν Αὐτοκράτορα, ἀλλά νά δεῖ τό συμφέρον του καί νά τιμωρήσει τούς Χριστιανούς γιά νά γίνει εὐάρεστος στόν Αὐτοκράτορα καί νά πείσει καί τήν μητέρα του νά σταματήσει τό κήρυγμα. Τόν συμβούλευσε μάλιστα ἄν θέλει νά πιστεύει στόν Χριστό νά τό κάνει κρυφά. Ὅμως λέγοντας αὐτά ἔχασε τό φῶς καί τήν λαλιά του. Μετά ἀπό 3 μέρες ἀναφώνησε πώς ΕΝΑΣ εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός καί αὐτός εἶναι ὁ Θεός τῶν Χριστιανῶν. Μετά ἀπό αὐτό ζήτησε καί κατηχήθηκε ἀπό τόν Βίκτωρα, βαφτίστηκε Χριστιανός καί ἀφοῦ ἐπανέκτησε τό φῶς του ἄρχισε καί αὐτός νά κηρύττει τόν Χριστό. Ὅμως ἡ δράση τους αὐτή καθώς καί τό ἱεραποστολικό ἔργο τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς ἔγινε ταχύτατα γνωστό στόν Νέρωνα, ὁ ὁποῖος ἐξαγριωμένος, τούς κάλεσε νά μεταβοῦν ἀμέσως στή Ρώμη μαζί μέ ὅλους τούς Χριστιανούς. Στήν κρίσιμη αὐτή στιγμή ὁ Κύριος παρουσιάστηκε στούς Χριστιανούς γιά νά τούς ἐνθαρρύνει στόν ἀγῶνα τους. Ἀπευθυνόμενος στόν Βίκτωρα τοῦ εἶπε πώς ἀπό τώρα καί στό ἑξῆς θά λέγεται Φωτεινός, διότι σέ πολλούς θά μεταδώσει τό φῶς τοῦ Εὐαγγελίου, συμβουλεύοντάς τον ἐπίσης νά στηρίξει τόν Σεβαστιανό τήν ὥρα τοῦ μαρτυρίου, διότι θά εἶναι μακάριος ὅποιος ἀγωνιστεῖ καί ὑπομείνει μέχρι τέλους. Στήν Ρώμη ὁ Νέρωνας μεταχειρίστηκε ὅσα δόλια μέσα καί ὅσα βασανιστήρια μποροῦσε γιά νά τούς μεταπείσει. Ὅμως κανένα μαρτύριο, ὅσο φρικτό καί ἄν ἦταν, δέν μπόρεσε νά λυγίσει τούς Μάρτυρες. Ἀντίθετα, βλέποντας οἱ εἰδωλολάτρες τήν μεγάλη τους πίστη, ἀλλά καί τό ὅτι μετά ἀπό κάθε μαρτύριο, ἡ ὑγεία τους ἀποκαθίστατο μέ θαυ-μαστό τρόπο παρά τά ἀλλεπάλληλα καί βάναυσα χτυπήματα μέ κοφτερά μαχαίρια καί βαρειά σίδερα, πολλοί ζητοῦσαν νά βαφτιστοῦν.

Μπροστά σέ ὅλα τοῦτα τά θαυμαστά, ὁ Αὐτοκράτορας ἀντί νά καμφεῖ, νά μετανοήσει καί νά προσκυνήσει τόν ἀληθινό Θεό διέταξε νά κλείσουν τούς ἀνδρες στή φυλακή καί τίς γυναῖκες σέ ὁλόχρυσο κουβούκλιο μέ σκοπό νά τίς δελεάσει νά ἀρνηθοῦν τόν Χριστό. Στήν προσπάθειά του αὐτή μάλιστα σκέφτηκε καί ἔφερε συνεργό τήν γυναίκα του. Ὅμως ἡ Ἁγία Φωτεινή δέν ἄργησε νά πείσει τήν ἴδια, καθώς καί τίς ὑπηρέτριές της νά βαφτιστοῦν Χριστιανές. Μάλιστα ἡ γυναίκα του, πού ὀνομάστηκε Ἀνθούσα, πρόσταξε μίαν ἀπό τίς ὑπηρέτριές της νά μοιράσει στούς φτωχούς ὅλα τά χρυσά καί τά χρήματα πού ὑπῆρχαν στό κουβούκλιο. Αὐτό ἦταν ἀρκετό νά ἐξοργίσει ἀκόμα περισσότερο τόν Αὐτοκράτορα, πού διέταξε καί τούς ἔκλεισαν ὅλους σέ ἕνα πυρακτωμένο καμίνι πού ἔκαιγε ἐπί 7 ἡμέρες καί νά τούς ἀφήσουν μέσα σέ αὐτό 3 μέρες πιστεύοντας πώς ἔτσι τά ὀστᾶ τους θά γινόντουσαν στάχτη. Ὠ τοῦ θαύματος ὅμως ὅταν ἀνοίχτηκε το καμίνι   οἱ Μάρτυρες σῶοι καί ἀβλαβεῖς, σάν ἄλλοι Τρεῖς Παῖδες, ἐδόξαζαν τόν Θεό. Μετά ἀπό αὐτό ὁ Αὐτοκράτορας προσκάλεσε ἕναν διάσημο μάγο γιά νά δώσει σέ ὅλους τό πλέον δυνατό δηλητήριο. Μέ τήν ἐπίκληση ὅμως τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ κανένας δέν ἔπαθε τίποτε, ἐνῶ ὁ μάγος κατάπληκτος βαφτίστηκε Χριστιανός παίρνοντας  τό ὄνομα Θεόκλητος. Δέν ἄργησε ὅμως νά μαρτυρήσει καί αὐτός. Ἀκολούθησαν περισσότερα φρικτά βασανιστήρια, ἀλλά καί πάλιν οἱ Μάρτυρες ἔμεναν ἄθικτοι. Τότε, ἀφοῦ τούς τύφλωσε, τούς ἔριξε στή φυλακή γιά τρία χρόνια περικυκλωμένους ὥστε νά πεθάνουν ἀπό τίς ταλαιπωρίες καί τά βάσανα. Ἐκεῖ τούς ἐπισκέφθηκε ὁ Κύριος, τούς ἔδωσε θάρρος καί τούς εὐλόγησε. Τά βασανιστήρια πού ἀκολούθησαν εἶναι ἀδύνατον νά περιγραφοῦν ἀλλά καί πάλιν ἀπερίγραπτη καί ἄξια θαυμασμοῦ εἶναι ἡ πίστη καί ἡ ἀνδρεία τῶν Μαρτύρων, οἱ ὁποῖοι, ἀφοῦ τούς ἐγδαραν καί τούς ἀπέκοψαν μέρη τοῦ σώματός τους, ὁδηγήθηκαν μέσῳ τοῦ θανάτου στίς ἀγκάλες τοῦ Χριστοῦ, πού τόσο ἀγάπησαν, ἐνῶ μέσα ἀπό τά πολλά τους παθήματα δοξάστηκε τό ὄνομα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ καί πολλοί εἰδωλολάτρες βαφτίστηκαν καί ἔγιναν Χριστιανοί.

Εἴθε ἡ Ἁγία Φωτεινή καί ὅσοι μαρτύρησαν μαζί της νά πρεσβεύουν καί γιά μᾶς νά ἀγαπήσουμε τόν Χριστό σέ αὐτά τά δύσκολα χρόνια τῆς μεγάλης ἀποστασίας. Ἀμήν.

Παναγιώτα Σκόφιλτ

Η Αγία Νίνα (ή Νίνω) γεννήθηκε στην Καππαδοκία από ευσεβείς γονείς. Συγγενεύει με τον Άγιο Γεώργιο τον Τροπαιοφόρο. Ο πατέρας της Ζαβουλών ήταν στρατιωτικός. Η μητέρα της Σωσάννα, ήταν αδελφή του Επισκόπου Ιεροσολύμων Ιουβεναλίου. Ο πατέρας της έγινε, με την συγκατάθεση της συζύγου του, μοναχός στην έρημο του Ιορδάνη. Η μητέρα της Αγίας Νίνας πήγε ως διακόνισσα στο Ναό της Αναστάσεως. Έτσι την Αγία Νίνα την παρέδωσαν στην Γερόντισσα Νιοφόρα, για να την αναθρέψει.

Όταν η Αγία Νίνα μελετούσε το Ευαγγέλιο και έφθασε στο κεφάλαιο που αναφερόταν στην σταύρωση του Χριστού, διερωτήθηκε που βρίσκεται η πορφύρα του Κυρίου. Της είπαν, κατά την παράδοση, ότι αυτή φυλασσόταν στην πόλη Μιτσχέτη της Γεωργίας. Τη μετέφερε εκεί ο ραβίνος, ο οποίος την είχε παραλάβει από το στρατιώτη που την κέρδισε στην κλήρωση κάτω από τον Σταυρό του Χριστού.

Η Αγία Νίνα με πόθο παρακάλεσε την Παναγία να την αξιώσει να πάει στην Γεωργία, για να προσκυνήσει τον χιτώνα του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού. Η Παναγία άκουσε την προσευχή της και εμφανίσθηκε στον ύπνο της. Της είπε να πάει στην Γεωργία για να κηρύξει το Ευαγγέλιο. Επίσης της πρόσφερε ένα Σταυρό από κληματόβεργες, που θα ήταν η ασπίδα προστασίας της και θα την φύλαγε. Η Αγία ξύπνησε και είδε στα χέρια της το θαυμαστό Σταυρό. Τον ασπάσθηκε, έκοψε μια κοτσίδα από τα μαλλιά της, την έπλεξε στον Σταυρό και πήγε να συναντήσει το θείο της Επίσκοπο Ιουβενάλιο, ο οποίος της έδωσε την ευχή του. Έτσι μετά από εντολή της Παναγίας, κήρυξε το Ευαγγέλιο στη Γεωργία, τον 3ο αιώνα μ.Χ. Η Αγία βρήκε τον χιτώνα του Χριστού, στον κήπο των ανακτόρων και εκεί ανήγειρε το Ναό του Αγίου Στύλου.

Η Αγία Νίνα κοιμήθηκε ειρηνικά. Ανακηρύχθηκε Αγία και Ισαπόστολος από την Εκκλησία για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στον Χριστιανισμό. Είναι η προστάτιδα Αγία της Γεωργίας Το όνομά της (Nino στα Γεωργιανά) φέρουν οι περισσότερες γυναίκες της Γεωργίας.
Το τίμιο λείψανό της παραμένει άφθαρτο. Η μνήμη της εορτάζεται στις 14 Ιανουαρίου.

Ἀπολυτίκιον:
Ήχος πλ α’ . Τον συνάναρχον λόγον
Ως ωραίοι οι πόδες σου οι ζηλώσαντες ακολουθήσαι ταίς τρίβοις των αποστόλων Χριστού, Νίνα σκεύος Παρακλήτου παμφαέστατον’ όθεν τιμώντες σε πιστώς, Γεωργίας φρυκτωρέ φωτόλαμπρε, σε αιτούμεν’ ημών τα σκότη λιταίς σου της αγνωσίας πόρρω σκέδασον.