Ο Άγιος Φιλούμενος γεννήθηκε στις 15/10/1913 και καταγόταν από την Ορούντα της Κύπρου. Από μικρός μυήθηκε ένα μοναχικό τυπικό ζωής . Ήταν υποτακτικός κοντά στην γιαγιά του Αλεξάνδρα.
Προσευχόταν , νήστευε, εκκλησιαζόταν και μελετούσε την Αγία Γραφή, βίους Αγίων και συναξάρια. Καλοκαίρι του 1927 αναχώρησε μαζί με τον αδελφό του (αργότερα Ιερομόναχο Ελπίδιο) και υποτάχθηκε στον Ηγούμενο Σταυροβουνίου Βαρνάβα για 5 χρόνια.
Αναχώρησε το 1934 για Ιεροσόλυμα όπου γράφτηκε στο Γυμνάσιο του Πατριαρχείου. Μέχρι να αποφοιτήσει χειροτονήθηκε Αρχιμανδρίτης. Έμεινε 45 συνεχή χρόνια ως μέλος της Αγιοταφικής Αδελφότητας. Επίσης διορίστηκε ως Ηγούμενος σε διάφορα προσκυνήματα όπου διακονούσε με πολλή αγάπη και πόνο. Ειδικά στο Φρέαρ του Ιακώβ αντιμετώπισε πολλές φορές φανατικούς Σιωνιστές, οι οποίοι τον απειλούσαν ότι αν δεν φύγει , θα τον σκοτώσουν. Πάντα αρνιόταν να εγκαταλείψει ώσπου στις 29/11/1979 τον σκότωσαν με τσεκούρι !
Τέσσερα χρόνια αργότερα , με απόφαση του Πατριαρχείου, έγινε η ανακομιδή των οστών του. Όσοι ήταν εκεί, έζησαν ένα θαύμα. Το σώμα του ήταν άφθαρτο και ευωδίαζε! Ξανάκλεισε ο τάφος και άνοιξε ξανά στις 26/12/1984 όπου το σκηνικό ήταν το ίδιο! Στο χώρο του μαρτυρίου του κτίστηκε περικαλλής ναός όπου τιμάται. Εκεί βρίσκεται και το σκήνωμα του.
Η μνήμη του τιμάται 29/11.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς Ὀρούντης τόν γόνον, νήσου Κύπρου τό βλάστημα, καί ἱερομάρτυρα νέον Ἰακώβ θείου Φρέατος, Φιλούμενον, τιμήσωμεν, πιστοί, ὡς πρόμαχον τῆς πίστεως ἡμῶν, καί ἀήττητον ὁπλίτην Χριστοῦ τῆς ἀληθείας πόθῳ κράζοντες· Δόξα τῷ σε δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σε ἀφθαρτίσαντι, δόξα τῷ σε ἡμῖν χειραγωγόν πρός πόλον δείξαντι.